PROGRAM UTILITI (UTILITIES PROGRAM)

OBJEKTIF PEMBELAJARAN

• Menyatakan perbezaan antara jenis dan kegunaan program utiliti iaitu perlindungan virus, pemampatan data dan pengurus fail.

DEFINISI

- Merupakan perisian sokongan yang membantu kelancaran perkakasan komputer, sistem pengendalian dan  perisian aplikasi.

- Terdapat dua jenis iaitu:

         o  disepadukan dengan sistem pengendali

Perisian utiliti dalam windows

         o  dipasang secara berasingan

- Contoh perisian utiliti yang biasa digunakan ialah:

          o  Disk clean-up

          o  Disk defragmenter

          o  Perisian antivirus

          o  Penjagaan cakera keras

          o  Sistem sandaran (back-up)

          o  Utiliti arkib (archiever)

          o  Utiliti pemampatan (compression)

          o  Utiliti penyulitan (encryption)

JENIS-JENIS DAN FUNGSI PERISIAN UTILITI

Perlindungan Virus (Anti-virus)

Contoh perisian perlindungan virus

- Berfungsi mengimbas, menangkis dan melindungi data komputer dari serangan virus.- Bertindak dengan mengimbas cakera keras, ingatan kilat dan ingatan utama bagi mengesan serta menghapuskan virus tersebut.

- Perisian ini perlu sentiasa dikemaskini (up-to-date) bagi memastikan fail tandatangan virus (virus signature) sentiasa diperbaharui dengan jenis-jenis ancaman virus terkini.

- Pengguna perlu mengamalkan langkah berjaga-jaga seperti mengimbas setiap fail yang dipindah turun dari internet.

- Contoh perisian seperti Norton, Avira, McAfee, Kaspersky dan Avast.

Pemampatan Data (Data Compression)

Contoh-contoh perisian pemampatan fail

- Digunakan untuk memampat dan nyahmampat fail bagi

          o  Menjimatkan ruang penyimpanan
          o  Meningkatkan kelajuan penghantaran emel
          o  Mengurangkan masa memuat turun fail
- Antara fail-fail yang biasanya dimampatkan ialah fail dokumen, video, grafik ataupun audio.
- Fail yang dimampatkan ini dipanggil fail termampat (zipped) yang mempunyai format fail .zip atau .rar.
- Fail termampat perlu dinyah mampat (unzipped) sebelum boleh digunakan.
- Contoh perisian seperti WinZip, WinRAR dan PKZIP.

Pengurus Fail (Fail Management)

Contoh perisian pengurus fail iaitu Pc Man

- Digunakan untuk menguruskan fail pada cakera keras. Ia menyediakan fungsi untuk

          o Hapuskan (delete)

          o Salinan (copy)

          o Pindah (move)

          o Namakan (rename)

- Ia juga memberikan kemudahan untuk pengisihan dan paparan pada direktori fail.

- Contoh perisian ialah Windows Explorer, Root Explorer dan Power Desk.

Pengimbas cakera (Disk Scanner) dan Pembersih Cakera (Disk Clean-up)

- Perisian Pengimbas Cakera berupaya mengesan dan membaiki masalah logic dan fizikal yang biasa terdapat pada cakera keras, cakera liut ataupun ingatan kilat.

Proses mengimbas dan membersihkan cakera

- Contoh perisian ialah Norton Disk Doctor.

- Perisian Pembersih Cakera boleh mencari fail-fail yang tidak perlu seperti fail sementara (temp files) daripada perisian pelayar internet yang menyimpan fail internet, cookies dan sejarah (history).
- Contoh perisian ialah Windows Disk Clean-up dan XP Win Cleaner.